Er moet een eind komen aan het oeverloos pessimisme over de economische groei gebaseerd op de theorie van het Nieuwe Normaal denken. Onder het Nieuwe Normaal verstaan we de theorie van Reinhart en Rogoff1 dat financiële crises langdurig de economische groei laag houden. Te hoge schulden van bedrijven en/ of particulieren leiden tot bancaire crises en niet lang daarna tot onhoudbaar hoge overheidstekorten.
In de publieke opinie lijkt het alsof de kredietcrisis van 2007-2009 in zijn geheel terug te voeren is op perverse prikkels in het beloningsbeleid bij financiële instellingen. Een nadere beschouwing leert ons echter dat er veel meer zaken mis zijn gegaan in het financiële systeem. Een van die zaken is de verkeerde toepassing van financiële modellen voor het waarderen van financiële producten en het berekenen van risico’s.
Over een ding lijken beleggers het zonder meer eens te zijn: we leven op dit moment in extreme tijden. De beweeglijkheid van financiële markten is, zo is het algemene gevoel, groter dan ooit. Niet alleen is de volatiliteit hoog, maar de uitslagen zijn ook nog eens onvoorspelbaar. In deze bijdrage doen we verslag van een gesprek tussen drie heren. Alle drie hebben ze op hun eigen wijze hun sporen in het beleggingsvak verdiend.
Vaste zekerheden verdwenen, begrippen vervaagden De toekomst heeft de tijd nodig, zei Harry Mulisch ooit. Wie over de toekomst nadenkt, zal ervaren dat deze nog voor een aanzienlijk deel – telkens een nader te bepalen deel – open staat, aldus wijlen futuroloog Fred Polak. Zijn er ten aanzien van de vergrijzing redelijke voorspellingen te maken en zo ja, wordt er dan naar gehandeld? Het blijkt dat demografische ontwikkelingen worden onderschat omdat men denkt dat demografie(Roy, Punhani 2006)
Even googelen op Jan Dobber levert weinig op. Hij opereert in stilte. Hij heeft geen relatie met de gelijknamige Jan Dobberschool in Haarlem. Jan Dobber was directeur van het beurshandelsbedrijf Optiver. Dit bedrijf is in 1986 opgericht. Toen was het nog een klassieke market maker op de optiebeurs. Dat is nu anders. Op de website van Optiver staat: ‘Today, we are one of the leading international proprietary trading firms, employing more than 550 employees worldwide.’
Financial markets worldwide have changed dramatically in recent years due to technological improvements. Not long ago, the majority of the stock market volume was executed manually on the exchange floor through hand signaling and shouting. Nowadays, most orders are executed at great speed by fully automated systems.
Cees Vermaas is sinds juni 2010 de CEO van NYSE Euronext Amsterdam. Zijn CV maakt duidelijk wat voor bedrijf een beurs tegenwoordig is. Anders dan zijn voorgangers heeft hij geen loopbaan in de financiële sector doorlopen. Hij studeerde technische bedrijfskunde in Den Haag en maakte daarna carrière in de ICT. Hij werkte tot en met 2001 bij Getronics en CMG en trad per 2002 in dienst bij de beurs.
Op 15 september 2010, precies twee jaar na de val van Lehman Brothers, heeft de Europese Commissie een conceptverordening (Verordening) gepubliceerd.2 De Verordening verplicht vrijwel alle financiële instellingen OTC-derivatentransacties via een centrale clearingorganisatie (central counterparty/CCP) af te wikkelen.
In “Finding Alpha” betoogt Eric Falkenstein dat het nemen van meer risico bijna nooit gepaard gaat met een navenant hoger rendement. Theoretische modellen die wel een positieve relatie tussen risico en rendement impliceren, zoals het Capital Asset Pricing Model (CAPM), verwijst hij daarmee naar de prullenmand.
‘’Yet whilst the sea is the Dutchman’s enemy, it is also his provider and the – the ‘shaper’ of his ingenuity. Had nature blessed us with high, fertile ground like our neighbours, what need to invent the Amsterdam Bourse, the Joint Stock Company and our empire of middle-men? (p.136)’’
Toen in de zomer van 2007 duidelijk werd dat er zeer grote problemen bestonden met subprime hypotheken in de Verenigde Staten, leidde dat binnen de kortste keren tot een wereldwijde liquiditeitscrisis. Onzeker over elkaars kredietwaardigheid bleken banken niet langer bereid elkaar geld te lenen, of alleen tegen ongekend hoge rentes.
Ongeveer twintig jaar geleden kwam de positie van het Capital Asset Pricing Model (CAPM) onder druk te staan. Niet alleen publiceerden Fama en French (1992, 1993) hun invloedrijke artikelen waarin de rol van beta als enige verklaring voor verschillen in verwachte aandelenrendementen werd aangevallen, maar er verschenen ook talloze artikelen die patronen in aandelenrendementen documenteerden die het CAPM niet kon verklaren. Inmiddels is er veel gebeurd op dit gebied.
De wereld van de beurzen is snel aan het veranderen. Als je door het beursgebouw van architect Jos Cuypers op Beursplein 5 loopt, dan voel je nog de sfeer van vroeger. Glas in lood, mooie bakstenen en een statig trappenhuis. De sigarenrook hangt bij wijze van spreken nog in de nissen waar de handelaren vroeger hun orderbonnetjes invulden.