Een goed pensioenresultaati is niet vanzelfsprekend, laat de nieuwe Mercer CFA Institute Global Pension Index 2024 zien. Deze jaarlijkse index legt pensioenfondsen wereldwijd langs de meetlat. De sociale, economische en financiële gevolgen van een vergrijzende (beroeps)bevolking vragen wereldwijd om hervorming van pensioenstelsels. De 2024 editie laat een onveranderd podium met Nederland, IJsland en Denemarken zien in de ranking van 48 pensioensystemen wereldwijd. De index dekt inmiddels circa 2/3 van de wereldbevolking en laat mooi regionale verschillen zien. De index beoordeelt een pensioensysteem op drie criteria: (1) Adequacy: levert het een goed pensioen? (2) Sustainability: blijft dat zo in de toekomst? en (3) Integrity: is het goed georganiseerd qua besturing, communicatie en kosten? Nederland scoort op alle terreinen goed, maar verslaat IJsland en Denemarken uiteindelijk op basis van het pensioenresultaat (adequacy). Nieuwkomer Vietnam komt op een bescheiden plaats 38 binnen met uitdagingen in het creëren van een vangnet voor de armste ouderen en het uitbouwen van beroepspensioenen. Daarmee scoort Vietnam overigens hoger dan landen als Thailand, Indonesië en Filippijnen, maar lager dan Maleisië. Opvallend zijn de stijgers in de index, zoals Singapore op plaats 5, Noorwegen op plaats 8 en Mexico op plaats 16 (hoger dan de Verenigde Staten op alle subindices).
Gratis pensioenadvies
Nederland krijgt echter ook advies: Nederlandse huishoudens hebben relatief hoge schulden en er moet meer aandacht gaan naar de pensioenopbouw van ouders die thuis voor de kinderen zorgen en daardoor minder pensioen opbouwen. In eerder OECD-onderzoek was al gewezen op de lagere pensioenen van vrouwen in Nederland. Introductie van een zogenaamd “carer’s pension credit” - pensioenopbouw bij zorg voor kinderen - wordt aanbevolen. Een nieuwe aanbeveling is de aandacht voor opgebouwde rechten. Runner-up IJsland krijgt het advies de schuld van huishoudens én de overheid te verlagen, maar ook om bij scheiding pensioenen eerlijker te verdelen. Denemarken krijgt eveneens het advies om pensioenen bij scheiding beter te borgen. Hiernaast krijgen de Denen het advies om beter te communiceren met deelnemers door in het jaarlijkse overzicht pensioeninkomensprojecties op te nemen.
Focus op pensioeninkomen en maatwerk
De index helpt landen met concrete suggesties om hun pensioensystemen te verbeteren. In veel landen vinden momenteel pensioenhervormingen plaats. Met veel interesse volgen pensioenexperts wereldwijd de implementatie van het nieuwe pensioencontract in Nederland. In andere landen spelen pensioenhervormingen door de toegenomen druk van pensioenkosten op de nationale begroting of werkgeverskosten. Hierbij zet wereldwijd de trend door naar beschikbare premie (defined contribution) systemen, waarbij ook de gevolgen van individualisering, behoefte aan keuzevrijheid en flexibiliteit meespelen. Dit jaar wijst het rapport erop om de focus te houden op het pensioeninkomen dat resulteert uit de nieuwe
pensioenarrangementen. Het rapport vergelijkt daarbij specifiek voor 15 landen (waaronder Australië, Canada, Chili, Mexico, Singapore, VK, VS, Zuid-Afrika, de Nordics en Nederland) de uitkeringen die volgen uit pensioenopbouw. Ze doet daarbij 6 belangrijke aanbevelingen om de uitkomsten van beschikbare premiesystemen te verbeteren:
1. Focus op regulier inkomen tijdens de pensioenjaren: het doel van pensioenopbouw is het bieden van inkomen voor een waardige oude dag. Volsta niet met alleen een eindkapitaal.
2. Biedt gepensioneerden enige bescherming tegen toekomstige risico's: zorg voor bescherming tegen de risico’s van bijvoorbeeld inflatie, langer leven, financiële markten en onverwachte kosten zoals voor gezondheidszorg.
3. (H)erken cognitieve achteruitgang tijdens de latere levensjaren: naarmate mensen ouder worden, moeten pensioenarrangementen steeds minder nieuwe beslissingen vragen van de deelnemers.
4. Biedt ruimte aan enige flexibiliteit in pensioenuitkeringen: hoewel het bieden van een pensioeninkomen essentieel is, verschillen persoonlijke omstandigheden zodanig dat flexibiliteit nodig is om individuele wensen te faciliteren.
5. Pensioenuitvoerders moeten een cruciale rol spelen in uitkeringen: de verschillen tussen deelnemers vragen meer maatwerk van pensioenuitvoerders dan in traditionele pensioenplannen. Hoe zorgen pensioenuitvoerders ervoor dat deelnemers het beste uit het pensioen kunnen halen, gegeven hun persoonlijke kenmerken?
6. Gepensioneerden hebben hulp, begeleiding en advies nodig: het maken van keuzes in het eigen pensioenplan ligt vaak buiten de comfort zone van deelnemers. Naast goede defaults hebben deelnemers behoefte aan een gids om hen hierin te begeleiden.
Met een verwijzing naar Nobelprijswinnar William Sharpe die decumulatie, het zorgen voor goede pensioenuitkeringen, “the nastiest, hardest problem in finance” noemde, besluit het rapport dat er een grote verantwoordelijkheid in handen ligt van de pensioensector: De taak om gepensioneerden te helpen het beste uit hun eigen pensioen te halen. Begin november vond in Den Haag de P&I WorldPensionSummit plaats met pensioenexperts uit meer dan 40 landen. Ook daar stonden de groei van beschikbare premieregelingen wereldwijd en de noodzaak om deelnemers te helpen daaruit een passend pensioeninkomen te krijgen in de schijnwerper. Met een verder vergrijzende bevolking neemt de behoefte aan pensioensystemen die resultaten leveren toe. Het afkijken van de kunst in landen die goede oplossingen hebben, is daarbij de kortste weg naar succes.
i Mercer CFA Institute Global Pension Index 2024 | Research & Policy Center
in Externe publicatie door Alwin Oerlemans