Op 3 januari 2018 treedt de herziene Markten in Financiële Instrumenten Richtlijn (MiFID II) in werking. Op hetzelfde moment zal de Markten in Financiële Instrumenten Verordening (MiFIR) van kracht worden.
Op 3 januari treedt het langverwachte vervolg van MiFID I na meer dan 10 jaar feitelijk in werking. De Europese wetgever heeft alles uit de kast gehaald om deel I te doen vergeten. Alleen al bij de omvang van het aantal pagina’s wet- en regelgeving verbleekt MiFID I bij haar opvolger. Het doel van MiFID II is voor een gelijker speelveld zorgen, beleggers beter te beschermen met verdergaande zorgplicht en het bevorderen van transparantie.
The 3 January 2018, was a date marked in the calendar of nearly every financial market professional as the day the revised Markets in Financial Instruments Directive (MiFID II) effectively entered into force in the Netherlands/European Union. These past few months have seen frantic preparation and implementation efforts for what is shaping up to be one of the largest regulatory changes of the decade.
In eerste instantie denk je misschien: Alweer een journalist die het succes van Joris Luyendijk’s ‘Dit kan niet waar zijn’ wil evenaren. Maar afgezien van de onnodig populistische titel, is dit een ander type boek. Geen boek dat de misstanden in de financiële wereld aan het licht wil brengen, maar een zoektocht naar een antwoord op de vraag: Wat is nu eigenlijk ‘de markt’ en wat moeten we ermee?
De invoering van MiFID II per 3 januari 2018 heeft een materiële impact op marktpartijen die actief zijn op de kapitaalmarkten, waaronder houders van vergunningen voor het verlenen van beleggingsdiensten en het verrichten van beleggingsactiviteiten. Ook worden handelaren voor eigen rekening, datarapporteringsdienstverleners en organised trading facilities vergunningsplichtig.
In de academische literatuur worden de resultaten van beleggingsfondsen veelal vergeleken met die van een index. Voor ‘practitioners’ heeft dat als nadeel dat die indices zelf niet belegbaar zijn. Fondsbeleggers die kiezen voor een passieve strategie zullen immers hun toevlucht moeten nemen tot een indexfonds of ETF en worden geconfronteerd met afwijkingen van de index, onder andere veroorzaakt door kosten.
“If I had a world of my own, everything would be nonsense. Nothing would be what it is, because everything would be what it isn’t. And contrary wise, what is, it wouldn’t be. And what it wouldn’t be, it would. You see?”
Andrew Lo (1960) is onder meer hoogleraar financiering aan MIT (http://alo.mit.edu/). Zijn boek Adaptive Markets is een pleidooi voor een nieuwe manier van denken over financiële markten en menselijk gedrag bekeken door de lens van biologie in plaats van de theorie van efficiënte markten.
De discussie over actief versus passief beleggen woedt al tientallen jaren. De meningen blijven verdeeld. De voorstanders van passief beleggen wijzen op de lagere kosten en op empirisch bewijs dat actieve beleggingsfondsen gemiddeld genomen de benchmark – na kosten – niet verslaan. De markt in zijn geheel is tenslotte een zero sum game.
Op 20 oktober 2011 heeft de AFM de ‘Leidraad actief en passief beleggen in het belang van de klant’ gepubliceerd (AFM, 2011a). Hierin roept de AFM financiële ondernemingen op om bewuster om te gaan met het belang van de klant in de keuze tussen actief versus passief beheerde beleggingsfondsen. Al een aantal jaar is er sprake van een sterke groei van passief beleggen.
This article challenges the continuing discussion among institutional investors about investing in active versus passive products and factor investing. I call this discussion obsolete and will be asserting that the major obstacle facing institutional investors is not the lack of alpha generating capacity of active managers but rather the investor’s ill-conceived process of portfolio construction.
Passief beleggen heeft een grote vlucht genomen, niet alleen bij particuliere beleggers maar ook bij professionele beleggers zoals pensioenfondsen. Het is een begrijpelijke keuze daar passief beleggen goedkoper is en onderzoek heeft veelvuldig uitgewezen dat actief beleggen, met de daarbij behorende hogere kosten, niet structureel tot betere resultaten leidt.
De afgelopen decennia zijn er spraakmakende grote incidenten geweest op het gebied van operationeel risico. Voorbeelden hiervan zijn de LIBOR-fraude bij onder andere Rabobank, de vastgoedperikelen bij SNS Property Finance of vrij recent het sjoemelen met handtekeningen door hypotheekadviseurs van ABN AMRO.